Τετάρτη 19 Μαρτίου 2008

ΑΠΟΘΗΡΙΩΣΗ

Αποθηρίωση…
Θρώσκει... αγρία νόσος "ζητώντας να αφανίσει με άγρια λύσσα" τα πάντα. Το θρώσκω, που περιέχεται στη λέξη άνθρωπος -που είναι γραμμένο στα σπλάχνα και στους αδένες του ανθρώπου- παράγεται από ρίζες θερ-, θηρ-, όπως και το θηρ-ίον.
Σημαίνει τινάσσομαι, πηδώ, άλλομαι. Τινάσσομαι ως πάνθηρ. Πηδώ στη ράχη του θηράματος και το ξεσκίζω. Άλλομαι με άλματα. Θρώσκει ο άνθρωπος. Ρίναι θούρος, ορμητικός, μαινόμενος.
Θρώσκει: ορμά, εφορμά.
Το ερώτημα βέβαια είναι τι το αποθηριώνει (και εξαθλιώνει).
Με ποιο τρόπο ελλογικεύονται και απωθούνται τα ζωικά ένστικτα που ανεβάζει στην επιφάνεια απ' τα βάθη της ψυχής το θρώσκω.
Ή, πώς τιθασεύονται τα άλογα συναισθήματα και οι ανεξέλεγκτες παρορμήσεις;
Από την κατάλληλη μακροχρόνια Παιδεία; Από την ανθρωπιστική Παιδεία που υποτάσσει το θρώσκω και ποδηγετεί το θηρίο: "Η διδαχή - γράφει ο Δημόκριτος - μεταρυσμεί τον άνθρωπον, μεταρυσμούσα δε φυσιοποιεί" (Η Παιδεία - διδασκαλία και μάθηση - μεταμορφώνουν τον άνθρωπο δίνοντάς του μια δεύτερη φύση: την ευ-μορφία του μορφωμένου).
Την σήμερον πλεονάζουν οι παρα-μορφωμένοι και τα δύσ-μορφα θηρία . Χρειάζεται, άραγε, η ανθρωπιστική Παιδεία;

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Στο ερώτημα τι αποθηριώνει τον άνθρωπο, νομίζω πως η απάντηση κρύβεται στο πρώτο συνθετικό της έννοιας άνθρωπος… στο άνω, που ταυτόχρονα είναι και έσω. Γιατί, θηρίο μεν, παράλληλα δε το μόνο που δεν εφορμά μονάχα εναντίων άλλων θηρίων. Θρώσκων μεν, αλλά θρώσκων άνω (… σύμφωνα μάλιστα με μια άλλη ετυμολογία, άνθρωπος είναι το ον που στρέφει το βλέμμα ψηλά... "άνω θρειν την ώπα" ) ή μ’ άλλα λόγια, αυτός που αναζητά το ανώτερο πέρα από το χώρο που ορίζεται απ’ το βλέμμα του, αλλά κι απ’ το χώρο που καταλαμβάνει η υπόστασή του…

Θερμεσιλαος είπε...

Η ετυμολογία της λέξης "ανθρωπος" είναι ασαφής. Αν ήταν από το θρώσκω (βλέπω ψηλά, αναπηδώ) , τότε η παραγόμενη λέξη θα ήταν "άνθρωσκος". προσωπικά βολέυομαι με την ερμηνεία στο Λίντελλ Σκοτ.
καλημέρα
Θ.

Ανώνυμος είπε...

Δε γνωρίζω την ερμηνεία του συγκεκριμένου λεξικού, φαντάζομαι όμως πως αποδέχεται την κυριαρχούσα (… "ο έχων την όψη άνδρα" = άνδρ-ωπος, μεταγ. άνθρ-ωπος) Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για την προέλευση της λέξης, άλλες αποδεκτές από τους γλωσσολόγους, άλλες όχι. Προσωπικά (… ας το δούμε, αν θέλετε και σε σχέση με την έννοια πρόσωπο) με απασχολεί περισσότερο η φιλοσοφική ερμηνεία κι όχι τόσο η φιλολογική, γι αυτό και "βολεύομαι" με την ετυμολογική προσέγγιση του πρώτου σχολίου μου, αφού διευκρινίσω πως αυτό που με καλύπτει ή μάλλον με πείθει, δεν είναι τόσο η θεολογική κατήχηση (… στρέφω ψηλά το βλέμμα προς αναζήτηση βοήθειας, ελπίδας κλπ) όσο η ανθρώπινη περιέργεια (… στρέφω ψηλά το βλέμμα προς αναζήτηση γνώσης) μολονότι θεωρώ και τις δυο τάσεις σύμφυτες του ανθρώπου, δηλ. σύμφωνες με τη φύση του… φυσιολογικές.
Ο λόγος που επεσήμανα το επίρρημα "άνω" (…ακολουθώντας τη δική σας σκέψη που αντικατοπτρίζεται στη φράση "Το θρώσκω, που περιέχεται στη λέξη άνθρωπος…σημαίνει τινάσσομαι, πηδώ, άλλομαι" κλπ) ήταν ότι θεώρησα την ερμηνεία ελλιπή, χωρίς αυτό.

Kαλημέρα !