Τετάρτη 15 Αυγούστου 2007


Της μεταμορφώσεως, συνέχεια (και μετά τον Δεκαπενταύγουστο)
Φαίνεται λογικό να πούμε ότι η θρησκευτικότητα γεννιέται από τον τρόπο με τον οποίο η φύση σε μαθαίνει να την ατενίζεις.
Διηγούνται πως ο ιδρυτής του ζεν, της πιο εκλεπτυσμένης ίσως σχολής του βουδισμού, ο Μποντιντάρμα, έκοψε μια μέρα τα βλέφαρά του ώστε να μην τον ξαναπάρει ο ύπνος την ώρα του διαλογισμού, κι απ' αυτά τα κομμένα βλέφαρα, που έπεσαν στο χώμα, φύρτωσαν τα φύλλα του τσαγιού.
Ιδού -λένε- γιατί το ζεν και το τσάι έχουν την ίδια γεύση. Εννοείται ότι τέτοιοι θρύλοι αντηχούν οργανικές αλήθειες, τις οποίες διαισθάνεται ο άνθρωπος στην επαφή του με τον φυσικό κόσμο. Το ζεν, ας πούμε, δεν θα μπορούσε να έχει γεννηθεί παρά μόνο στην Ιαπωνία.
Οποιος άκουσε ή διάβασε έστω και το ελάχιστο γι' αυτή τη διδασκαλία καταλαβαίνει πως οι «ιδέες» που τη συγκροτούν, η έλλαμψη της στιγμής, ο αυτοματισμός, η έξοδος του θεϊκού υποκειμένου από τη σκηνή και η επιμονή στην εμπειρία του παρόντος χρόνου, όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να έχουν θριαμβεύσει στο επίπεδο του πολιτισμού παρά μόνον απέναντι σε μια φύση τόσο ευγενική και συνάμα εύθραυστη, τόσο περίπλοκη και συνάμα άδολη, τόσο διάφανη και «δίχως νόημα», όσο η γιαπωνέζικη. Το ζεν είναι η τροχιά της σταγόνας σ' ένα σωλήνα από μπαμπού, κελάδημα του γρύλου, ήχος της νιφάδας του χιονιού πάνω στο χρυσάνθεμο.
Φαίνεται λογικό να πούμε ότι η θρησκευτικότητα γεννιέται από τον τρόπο με τον οποίο η φύση σε μαθαίνει να την ατενίζεις.
Λαοί που κατοίκησαν έναν φυσικό κόσμο υπερβολικά κυκλοθυμικό, λαοί κατά βάθος μανιοκαταθλιπτικοί, όπως οι Ελληνες, συγκρότησαν θρησκευτικά συστήματα όπου τα άκρα, τα αντίθετα, το καλό και το κακό, ήταν στημένα σε δυο πόλους τέτοιους ώστε να επιτρέπουν, στο μεταξύ τους άνοιγμα, όλες τις πιθανές βαθμίδες των ενδιάμεσων καταστάσεων. Πολυθεϊσμός όπου μπορούσες να βρεις όλους τους ανθρώπινους χαρακτήρες, όλους τους τύπους επιθυμίας, όλα τα ρεύματα της επιείκειας ή της παραφροσύνης.
Καθώς το ανθρώπινο ον γλιστράει, εν προκειμένω, από την κατάθλιψη του χειμώνα στις εξάρσεις της άνοιξης, το μυστικό της οικειότητας με τον φυσικό κόσμο, απαράλλακτο από τους κλασικούς μέχρι τον Παπαδιαμάντη, απαιτεί γερά κότσια για να μην τρελαθείς, έστω κι από την ευτυχία. Σε τριγυρίζουν αμέτρητες θεότητες, νύμφες των δασών, νηρηίδες των υδάτων, ημίθεοι κάθε είδους, άγγελοι και αρχάγγελοι, ένας για κάθε ξεχωριστό στίγμα της φυσικής και ηθικής ζωής, ψυχοπομποί που μεταφέρουν οιωνούς, τερατάκια και διάβολοι, όλοι αυτοί οι μεσάζοντες βρίσκονται εδώ και εκεί και παραδίπλα, στοιχειώνοντας τα πάντα. Τέτοιο είναι το σκηνικό του μεσογειακού φυσικού κόσμου που παρέλαβε ο χριστιανισμός.
Αυτός δεν γεννήθηκε στα Τέμπη. Οπως και οι άλλες δύο μονοθεϊστικές θρησκείες, ο ιουδαϊσμός και ο ισλαμισμός, αποκαλύφθηκε στην έρημο, εκεί όπου ο Μωυσής βλέπει τη βάτο και παραλαμβάνει τις εντολές, εκεί όπου προσεύχεται ο Ιησούς πριν από την κοσμική ζωή του, εκεί όπου ο Μωάμεθ θα θεμελιώσει το δικό του όραμα. Τι πιο φυσικό από το να σκεφτούμε πως ήταν, ακριβώς, η ομοιομορφία της ερήμου που ενέπνευσε στους εβραίους την ιδέα του ενός και μοναδικού Θεού; Η εικόνα του Θεού καθρεφτίζεται στην ενιαία, απέραντη σιωπή μιας ερήμου που σβήνει ομαλά στα προάστια, στους τόπους όπου κυκλοφορεί και δοκιμάζεται ο Λόγος.
Εδώ πέρα δεν βασιλεύει η πολυμορφία των νησιών του Ειρηνικού ή της ζούγκλας του Αμαζονίου, ώστε να νιώσει κανείς περικυκλωμένος από το πανδαιμόνιο των πνευμάτων, ούτε οι βίαιες εναλλαγές των τοπίων της κεντρικής Ασίας, που θα είχαν σαν επακόλουθο ένα άκαμπτο μανιχαϊκό σχήμα, ούτε η γλυκιά, η παράφορη και ψευδαισθησιακή φύση της ελληνικής ή της ιταλικής χερσονήσου, οπότε θα 'θελες να ονειρευτείς ένα πάνθεον με το οποίο να έχεις καθημερινό πάρε δώσε πίσω από τους θάμνους και μέσα στις σπηλιές και του οποίου το μουρμουρητό θα αντηχεί στο θρόισμα των φύλλων. Οχι, εδώ έπρεπε να καταλάβεις πως το δέος μπροστά στο Θεό είναι ακριβώς η ιλιγγιώδης απλότητα του Θεού. Ο Θεός δεν είναι σύνθετος.
Ετσι ξεκινούν οι μονοθεϊστικές θρησκευτικές εμπνεύσεις στην έρημο, σαν να λέμε στην έρημο μιας ψυχής που την αγγίζει ο προϊδεασμός της συμπαντικής πραγματικότητας. Το τοπίο είναι ένα, ο Θεός είναι ένας. Αν το νεύμα του Θεού εξαντλείται στην τήρηση του νόμου ή στα έργα της συμπάθειας ή στον υψηλό προσηλυτισμό, αυτά τα ιδανικά παραμένουν, με τη σειρά τους, μοναδικα και ενιαία. Μια τρομερή αλήθεια, η αλήθεια της απεραντοσύνης, η αλήθεια μιας αχανούς ολότητας, εισβάλλει στον πολιτισμό για να τον προσανατολίσει σε μια χρονικότητα ανεπίστρεπτη, σαν τη διάσχιση της ερήμου.
Η θεϊκή δικαιοσύνη, όπως την αντιλαμβάνονται οι εβραίοι, η αγάπη, όπως την αντιλαμβάνονται οι χριστιανοί, η Μοίρα και η Ιστορία, όπως την αντιλαμβάνονται οι μωαμεθανοί, αυτός ο ορίζοντας είναι - λένε - ολικός, απέραντος, άπειρος, τέλειος. Είναι η ερημιά, η ηρεμία από την ανάποδη.
Φαίνεται πως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι αποσπούσαν χρησμούς από την «άμμο που τραγουδάει», δηλαδή στα σημεία εκείνα όπου η άμμος από διοξείδιο του πυριτίου, εφόσον πατήσεις επάνω της, συντονίζεται σε μια ψηλή συχνότητα, εκπέμποντας μια μονότονη αλλά ευχάριση μουσική νότα. Οταν η άμμος είναι υγρή σωπαίνει, όμως όταν ζεσταθεί στον ήλιο επανέρχεται στη διαπασών.
Αυτό το απλό παράδειγμα δείχνει ασφαλέστερα από οποιοδήποτε άλλο ότι για κάθε τοπίο υπάρχουν ιδιαίτεροι οιωνοί, κι ότι αυτό που έλεγαν οι θεοί στους Αιγύπτιους δεν ήταν το ίδιο μ' εκείνο που έλεγαν στους Βίκινγκς. Ούτε οι Βίκινγκς είχαν ανάγκη να επινοήσουν έναν πολιτισμό του Μέτρου, όπως οι Έλληνες, διότι το μέτρο τους το παρείχε αφειδώς η καταχνιά.
Ετσι, για τις μονοθεϊστικές θρησκείες, μεταφορικά μιλώντας, οι οιωνοί της άμμου ήταν πάντα οι ίδιοι, διότι η άμμος τραγουδάει την ίδια νότα παντού. Να τηρείς το νόμο, ν' αγαπάς τον πλησίον, να πολεμάς τους άθεους, τέτοιες εντολές δεν αλλάζουν εύκολα. Είναι άτρεπτες, είναι άφθαρτες, όπως η έρημος. Και αν αφήνουν ένα ερώτημα να αιωρείται, πρόκειται για το ερώτημα που λέει: μέχρι ποίου σημείου επιτρέπεται να τις διορθώνει, κάθε ανθρώπινη κοινότητα, μέσα στα σύνδρομα της δικής της ιδιοσυγκρασίας, του δικού της κλίματος, του δικού της φυσικού κόσμου; Μέχρι ποίου σημείου είναι θεμιτό να ταυτίζουμε τον Ιησού με τον Άδωνη;
Σύμφωνα με το δόγμα ο Θεός είναι ένας, όμως στην πράξη, το ξέρουμε, η μυθολογία μας βρίσκεται σε πλήρη άνθηση. Τώρα το αν ένας αγαθοποιός Ποσειδώνας έγινε άγιος Νικόλαος ή αν ο Περσέας κατέληξε Αϊ Γιώργης, εξολοθρευτής δράκων, αυτό είναι αντικείμενο της λαογραφίας, όπως και το κατά πόσον η Παναγία διασταυρώνεται, σε κάποιο βαθύ υπόστρωμα του συλλογικού ασυνείδητου, με την Κυβέλη και τις μεγάλες Θεές-Μητέρες. Για να μην πούμε και για τον Ορφέα ή για τον Διόνυσο, που το χριστιανικό ασυνείδητο του χρωστάει τόσο πολλά. Το ερώτημα αντηχεί αλλού: είμαστε όντως πολυθεϊστές;
Δυστυχώς, αυτό πρέπει να απαντηθεί θετικά, και όχι μόνον επειδή οι εικόνες δακρύζουν κάθε που κάποιος παπάς αποφασίζει να ενθαρρύνει τη γενναιοδωρία των αφελών. Ο πολυθεϊσμός μας, όπως και των καθολικών, που είναι ως προς αυτό αρκετά πιο καπάτσοι, γίνεται διακριτός όταν τα οστά κάποιου οσίου μυροβολούν αποκλειστικά προς χάριν ηλικιωμένων κυριών, οι οποίες αγνοούν τη διαφορά ανάμεσα στην εικόνα και το εικονιζόμενο. Είναι οι ίδιες ακριβώς γριές που πέρασαν από το Δωδεκάθεο και τους κομπάρσους του, στους αγίους και τους αγγέλους, κι από κει στους ηθοποιούς της τηλεόρασης, με μια ευκολία που εκπλήσσει.
Να λοιπόν τι είδους ανάγκη θα μπορούσε να αιτιολογεί το Παράδοξο της Μεγάλης Εβδομάδας, δηλαδή μιας μοναδικής περίπτωσης μυθολογίας όπου ο Θεός πεθαίνει όχι το χειμώνα, όταν ο σπόρος θάβεται και η φύση έχει τα μαύρα της τα χάλια, αλλά την άνοιξη, όταν η φύση γεννιέται, λάμπει, αναστενάζει, ξυπνάει τα ειδύλλια από τη νάρκη. Αντίφαση, αμφιλογία, επαμφοτερισμός, χαρμολύπη, χαροποιό πένθος, πείτε το όπως θέλετε, δεν θα τσακωθούμε -σημασία έχει ότι, εδώ, ο πολιτισμός (αυτό που κάποτε ονόμαζαν «παράδοση») θέλει να διώξει τη δεισιδαιμονία, να σου πει ότι όχι, ο Θεός δεν είναι η φύση, η φύση είναι μια εικόνα της σοφίας του Θεού, αλλά όχι ο Θεός.
Το τσάι έχει τη λεπτή, πικρή, πνευματώδη γεύση του ζεν, όμως το να πίνεις τσάι, από μόνο του, δεν σημαίνει ότι φωτίζεσαι. Ο Θεός είναι ο αμνός, όμως το να καταβροχθίζεις το αρνί στη σούβλα δεν πα' να πει ότι μεταλαβαίνεις. Οι ασκητές ίσως έφευγαν για την έρημο όχι γιατί εκεί θα δοκιμαζόταν καλύτερα η αντοχή τους στον πειρασμό, όπως λένε οι θεολόγοι, αλλά επειδή η έρημος σου θυμίζει ότι ο Θεός είναι ένας. Ο μονότονος ορίζοντάς της παρουσιάζει, συνεπώς, την εικόνα μιας ιδιότητας του Θεού, όχι τον ίδιο. Αυτό είναι το Αποτέλεσμα Της Διάκρισης, που οι χριστιανοί το έφεραν από την έρημο και που, εδώ, σε τούτη τη γιορταστική φύση, την τόσο ανοιχτή στην προσωποποίηση, την τόσο θηλυκή και εκμαυλιστική, δεν ξέρουν πού να το αποθέσουν, πώς να το προβάλλουν πάνω στον κόσμο δίχως να πιάσουμε φωτιά….
Σημ.: Του Ασκαρδαμυκτί, ατενώς.

8 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Kαι μετά μου μιλάτε για μπουγάδες. Με τα θεολογικά δεν ασχολούμαι, αλλά αυτή η ευαίσθητη προσέγγιση της θρησκείας με δεδομένα τόσο φυσικά, αλλά και μετά τα φυσικά, μου άρεσε αφάνταστα.

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Πιστεύω ότι περιέγραψες με πολύ ωραίο και συνοπτικό τρόπο το ρόλο του φυσικού περιβάλλοντος στη γεννηση των θρησκειών!
Η θεωρία βέβαια είναι κλασσική αλλά όχι και κοινά αποδεκτή!

Προσωπικά θα έλεγα πως το φυσικό πριβάλλον έπαιξε σίγουρα καθοριστικό ρόλο, τουλάχιστον στα επιμέρους στοιχεία και στην ιδιαίτερη παράδοση κάθε θρησκεύματος.
Ας μην ξεχνάμαι πως προδρόμους του μονοθεϊσμού είχαμε και σε πολλές περιοχές που βάση της "φυσικής θεωρίας" έπρεπε να κυριαρχεί αποκλειστικά ο πολυθεϊσμός!

Ανώνυμος είπε...

Θέρμεσίλαε σου' ρθα.
Από ότι βλέπω, πρέπει να ασχολείσαι εντατικά με την θρησκειολογία.
Την περσίδα Σούφι από το βιβλίο τπου Γρηγόρη του Ζιάκα την ήξερες;
[Πες γιατί μπορεί να είμαστε και γνωστοί)

Θερμεσιλαος είπε...

Ασκαρδαμυκτί,
Ελπίζω, σε αυτό το ράθυμο αυγουστιάτικο περιβάλλον, η σκέψη μας να αποκτήσει μ΄ ένα τρόπο μαγικό, ιλιγγιώδεις ταχύτητες.
Όμορφο το κείμενο, θελκτικές οι απόψεις σου, θελκτικότερη ακόμα η προσπάθεια ανατροπής του κειμένου (μερικής η ολικής).
Μελαγχολία με πιάνει ενίοτε ! Ιδιαίτερα όταν σε διαβάζω…Χαίρομαι βέβαια που θεωρείς αυτά, που γράφω ως κλασικά και το κάνω έχοντας στον νου μου τον Johannes Joachim Winkelmann, που πρώτος, τον 18ο αιώνα όρισε την έννοια του κλασικού αναφέροντας πως κλασικό είναι ο,τι δεν επιδέχεται περαιτέρω αλλαγές…
Ως αρχική παρατήρηση : νομίζω ότι δεν δίνεις αρκετή βαρύτητα στη φύση. Η ασυμμετρία της χαοτικής συμμετρίας είναι προνόμιο της Φύσης. Σαφώς δίνει μία ώθηση στο νου, χρωματίζοντας τις ιδέες του, αλλά από μόνη της, βέβαια, δεν τις γεννά. Λοιπόν συνάδουσες και πρόσφορες συνθήκες κοινωνικές, οδηγούν προς τον μονοθεϊσμό. Στη συνέχεια η έρημος ίσως τον χρόνο συντομεύει, για να πάρει τούτος μορφή, η του δίνει χαρακτηριστικά που σε πεδιάδες χλοερές δεν θα έπαιρνε. Μάλλον να είναι οι πεδιάδες και τα ποτάμια, που γεννούν μια κοινωνία που μπορεί να αναπτυχθεί με ταχύτητες μεγάλες και είναι αυτές οι κοινωνίες που δημιουργούν την (θνησιγενή) μονοθεϊστική ανάγκη.
Η γνώση που έχω είναι πως ο μονοθεϊσμός πρωτοεμφανίστηκε στην Αίγυπτο, γύρω στα 1375. Εκείνο τον καιρό, η Αίγυπτος έχει «φουσκώσει» σαν τον Νείλο της, κι έχει φτάσει μέχρι την Μεσοποταμία.
ΕΝΑ κράτος λοιπόν, ΕΝΑΣ Φαραώ (ο Ακενατόν), ΕΝΑΣ θεός (ο Ατονού). Ο Φρόιντ μάλιστα, θεωρεί πως ο Μωυσής υπήρξε ίσως και ιερέας αυτής της παροδικής μονοθεϊστικής προσπάθειας, και κατάφερε εν τέλει να την μεταλαμπαδεύσει στην Παλαιστίνη.
Κι έτσι να μην ήταν όμως, το πάθος ενός δυναμικού λαού να επιπλεύσει στην ιστορία, νομίζω πως είναι πιο πιστευτό, για την εφεύρεση του ενός θεούλη. Γιατί τι άλλο ήταν ο Εβραϊσμός, αν όχι μια εθνική θρησκεία; Μια θρησκεία που είχε στόχο πεντακάθαρο, να ενώσει και στη συνέχεια να οδηγήσει πίσω στη «γενέθλια» γη τον τόσο βασανισμένο επί αιώνες, πριν και μετά λαό.
ΕΝΑΣ αιχμάλωτος λαός, ΕΝΑΣ ο στόχος του, ΕΝΑΣ ο θεός του που θα τον εκπληρώσει. Επειδή εν τέλει, τα επιχειρήματα μας διηγούνται αυτό που τους έχουμε ήδη ψιθυρίσει στο αυτί, γιατί να μην υπάρχει και η αντίθετη όψη της θέσης που εκφράζεις;
Ένας βεδουίνος καταμεσής στην έρημο αφήνει την άμμο να κυλά μέσα από τα δάχτυλα του σκεπτόμενος : «Πω, πω, πόσα εκατομμύρια κόκκοι, όσοι και οι θεοί μου».
Οι Έλληνες για να έρθουμε στα καθ΄ημάς, είχαν θεούς πολυπληθείς, όχι λόγω της ύπαρξης μεγάλης ποικιλίας θάμνων, στην Ελλάδα μας, αλλά διότι μαθαίνοντας και τις γύρω «αλήθειες», διαπίστωσαν πως ο δογματισμός σε τίποτα δεν θα τους βοηθούσε.
Γιατί ο μονοθεϊσμός αυτό εκφράζει τελικά αν μπορέσουμε να τον δούμε από έξω. ΜΙΑ αλήθεια, ΕΝΑ δόγμα, ΕΝΑΣ λατρευόμενος θεός.
Ούτε οι Ρωμαίοι άλλωστε, είχαν λόγο να οδηγηθούν προς τον θεό τον έναν. Για λόγους διοικητικούς δεν είχαν πρόβλημα να λατρέψουν τους αλλότριους, καμπόσους μάλιστα, θεούς. Ο μονοθεϊσμός για να επικρατήσει έχει ανάγκη ένα περιβάλλον τρομοκρατίας. Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού ζουν σε συνθήκες τραγικές. Οι συνεχιζόμενες κατακτήσεις δημιουργούν δούλους κάθε άλλο ευχαριστημένους για την μέλλουσα ζωή τους.
Το Ρωμαϊκό κράτος περνάει δύσκολες ώρες, δέχεται έντονες εξωτερικές πιέσεις από λογής βαρβάρους. Πόλεμοι επί πολέμων, ο θάνατος συνέχεια να καραδοκεί. Στην Ρώμη εκείνα τα χρόνια το 80% των ανδρών δεν ξεπερνούσε τα 30, αγαπημένοι προνομιούχοι, σημερινοί ειρηνόφιλοι συμπατριώτες !
Αυτός ο κόσμος δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει γύρω του. Τρομοκρατημένος λοιπόν αποζητά λύση απεγνωσμένα. Λύσεις από αλλού, μιας και το εδώ τον πλήγωσε και τον εγκατέλειψε.
Ποια απάντηση σε όλα αυτά θα μπορούσε να είναι πιο πειστική από ένα δόγμα ;
Σε περιόδους σαν κι αυτή οι λύσεις πρέπει να είναι ξεκάθαρες.
ΕΝΑΣ θεός λοιπόν, ΕΝΑΣ και ο γιος του που θα εκλαϊκεύσει τις βουλές του. Ξεκάθαρα πράγματα. Είναι τυχαίο άλλωστε πως ο μεγάλος αντίπαλος του Χριστιανισμού τα χρόνια της προσπάθειας για την επικράτηση του ήταν η θρησκεία του Μίθρα που τα κοινά τους χαρακτηριστικά ήταν πάμπολλα; Ο πολυθεϊστικός Χριστιανισμός εξ άλλου (διότι περί αυτού πρόκειται), τι εκφράζει όμως; Οι αγροτικές κοινότητες, αποτελούν τον χώρο όπου ο Χριστιανισμός βρίσκει τις πιο σημαντικές αντιστάσεις, όσον αφορά την μονοθεϊστική του ουσία, αλλά εμφανώς περί άλλα τυρβάζεται (μην χαμογελάσεις, ο ρηματικός τύπος είναι σωστός, το ρήμα είναι τυρβάζομαι κι όχι τυρβάζω, όπως έχει επικρατήσει στην νεοελληνική…).
Ο Χριστιανισμός έφερε μια πραγματική επανάσταση στην ιστορία του ανθρώπου, την οποία όμως δεν κατάφερε να επιβάλει στους βουκόλους.
Η επανάσταση αυτή συνίσταται στην δημιουργία αυτού που ο Μιρτσέα Ελιάντε περιγράφει σαν ιστορικό χρόνο.
Όλες οι προηγούμενες κοινότητες, μην αντέχοντας την σκληρή μοίρα του ανθρώπου πάνω σε τούτη τη γη, είχε βρει ένα ευφυές αντίδοτο, την κατάργηση του πραγματικού χρόνου μέσα από την κυκλική του επανάληψη. Αυτή η επανάληψη λάμβανε χώρα μέσα από την επανάκληση των μύθων (της δημιουργίας κατά βάση), στην καθημερινότητα της κοινότητας. Έτσι ο χρόνος δεν κυλούσε, γύρναγε πίσω στην αχλύ του μύθου και υπήρχε απλά ανακυκλούμενος..
Ο Χριστιανισμός όμως, επέφερε μια μεγάλη τομή σε αυτό το περιβάλλον. Στη θέση του αενάως ανακυκλούμενου μύθου, βάζει την ιστορική ακολουθία των γεγονότων. Υπάρχει λοιπόν ιστορία και αυτή καθοδηγείται από την θεία πρόνοια. Και όλο αυτό το ιστορικό μόρφωμα οδεύει πια, πλησίστιο, προς την Δευτέρα Παρουσία, τρομάρα του.
Σ΄ αυτό το σχήμα αντέδρασαν σθεναρά οι αγροτικοί πληθυσμοί, έχοντας ανάγκη την αποστροφή του προσώπου προς την σκληρή ιστορικότητα. Χρειάστηκαν δηλαδή τους μύθους και τους βρήκαν θαμμένους στο παρελθόν άλλων θρησκειών.
Έτσι εξηγείται, λέω εγώ τώρα και ο Χριστιανικός μας πολυθεϊσμός. Κουράστηκα, χωρίς να βαρεθώ, όμως. Αν υπάρξει ενδιαφέρον, θα επανέλθω κονταροχτυπούμενος - για την Ντορίτα και τις άλλες… :))!

Καλό σου βράδυ.

Θερμεσίλαος ο Μάγνης

ΥΓ. Λες < προδρόμους του μονοθεϊσμού είχαμε και σε πολλές περιοχές που βάση της "φυσικής θεωρίας" >. τι ακριβώς εννοείς τόσο ελλειπτικά εκφραζόμενος;
Θ.

Θερμεσιλαος είπε...

Καπιταλιστικό κουμμούνι*,

Καλώς ήλθες. Να μείνεις, παρακαλώ.
Ήδη διάβασα με ενδιαφέρον το μπλογκ σου, που μου άρεσε.
Δες, δεν ασχολούμαι με την θρησκειολογία εντατικά, αυτά είναι θέματα, που με απασχολούν στις καθημερινές βόλτες με τον σκύλο μου, ιδιαίτερα τώρα που είναι καλοκαίρι και είμαι αντί αλλού εδώ, στον ιστορικά για μας «καταραμένο» Αύγουστο και πλήττω αφόρητα τα απογεύματα.
Δεν ξέρω ποιος είναι ο Ζιάκας. Τους Σούφι τους γνωρίζω από πολλά και διάφορα αναγνώσματα εδώ κι εκεί, όπου έμενα για χρόνια, τους γνώρισα παράλληλα με τους Πατέρες του 14ου αιώνα. Και εθαύμασα. Επειδή ο Θεός είναι ένας.

Όπως λέει και το συνακόλουθο κειμενάκι:
Ο Ηγούμενος επιπλήττει τον νεαρό διάκονο, που δίνει περισσότερο ψωμί στα αραπόπουλα από αυτό που δικαιούνταν, λέγοντας του πως είναι ντροπή να δίνει σ’ αυτούς που πιστεύουν σε άλλο Θεό. Κι ο νεαρός διάκονος, τον κοιτά με περισσή έκπληξη και τον ρωτά «Μα, υπάρχει κι άλλος Θεός;»

Καλό βράδυ.

Θερμεσίλαος

ΥΓ. Δεν είμαι θεολόγος ούτε υπήρξα ποτέ ζωϊκός…

* Ρεβιζιονιστής είσαι;

Ανώνυμος είπε...

Το ότι δεν είσαι θεολόγος είναι καλή πληροφορία. Οι γνώσεις σου δείχνουν εκτενή ενασχόληση -σχεδόν ακαδημαϊκή- με την θρησκειολογία. Πολλές φορές όμως το ερασιτεχνικό είναι καλύτερο του επαγγελματικού. Το ότι δεν είσαι "ζωικός" είναι επίσης γιατί μπορούμε να μιλάμε άνετα (ούτε εγώ έχω σχέση με αυτά, παρόλο που έχω γνωρίσει τη νοοτροπία τους), αλλά γιατί αισθάνθηκες την ανάγκη να πεις, αφού δεν το ρώτησα;
Ρεβιοζιονιστής δεν είμαι, ήταν μια συγκεκριμένη κατηγορία που την έβαζαν μερικοί σε μερικούς άλλους σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο.
Αιρετικός θέλω να είμαι σε όλους και στα πάντα, ακόμα και απέναντι στον εαυτό μου.. (δεν θέλω να κάνω δηλαδή τη δική μου σέκτα)

Θερμεσιλαος είπε...

καπιταλιστικό κουμμούνι,
ευχαριστώ για το σχόλιό σου. ανέφερα πως δεν είμαι θεολόγος ούτε ζωϊκός διότι ήθελα να τονίσω πως δεν είμαι δογματικός. ο όρος ρεβιζιονιστής, αν αφαιρέσουμε την πολιτική του χροιά, που ταιριάζει ακόμη μόνον σε φιλόδοξους αππαράτσικ κάθε είδους, ενέχει στα μάτια μου την έννοια της προαίρεσης, η οποία με τυην σειρά της είναι απόρροια της εξέλιξης, του ακατάλυτου αυτού φυσικού νόμου. όπως αναφέρω στο προφίλ μου, μ' ενδιαφέρει ο άνθρωπος - σ' όλες τις εκφάνσεις του. και το ενδιαφέρον μου (και) για την θρησκειολογία δεν είναι διόλου ακαδημαϊκό, είναι μόνον η φυσική συνέχεια της ερώτησης. και η ερώτηση είναι "γιατί;"
καλό απόγευμα.
θερμεσίλαος ο μάγνης

tk είπε...

Χθες ολοκλήρωσα το διάβασμα του κειμένου. Ενδιαφέρον το λιγότερο. Πέρασα από αρκετά στάδια στη ζωή μου για να καταλήξω στο τωρινό. Δεν πιστεύω στο Θεό. Και απεχθάνομαι τις θρησκείες που τις βλέπω μόνο σαν συστήματα ελέγχου, ιδιαίτερα επιτυχημένα ακόμα και σήμερα. Δεν ξέρω γιατί δεν πιστεύω στο Θεό. Πιστεύω στη μοίρα. Ότι δηλαδή κάποια πράγματα που έρχονται στο δρόμο σου είναι πολύ διαφορετικά από όσο φαίνονται και μπορούν να έχουν τεράστια επίδραση στη ζωή σου. Η μοίρα όμως δεν μας κυβερνά. Έχει ας πούμε μια εξουσία στη ζωή μας, μια αύρα αν θέλετε, αλλά δεν την ορίζει. Θα επανέλθω όταν το τακτοποιήσω καλύτερα στο κεφάλι μου. Το κείμενό σας ήτνα αφορμή για αυτή τη μικρή αναζήτηση.

Υ.Γ. ο Χριστός είπε πράγματα που ακόμα και σήμερα φαντάζουν εξωπραγματικά. Ήταν τόσο δημοκρατικά, αναρχικά, και φιλελεύθερα που ο κόσμος ακόμα και σήμερα δεν πιστεύω πως είναι σε θέση να τα εκτιμήσει.